De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) was de eerste onderneming die in Nederland een treinverbinding tot stand bracht. Op 20 september 1839 reed de eerste trein, met de stoomlocomotief "De Arend" van Amsterdam naar Haarlem. Het traject werd daarna doorgetrokken tot Rotterdam.
De Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRS) volgde op 18 december 1843 met het traject Amsterdam-Utrecht dat daarna werd uitgebreid naar Arnhem en naar de Duitse grens bij Emmerich. Tevens zorgde deze maatschappij voor een verbinding tussen Utrecht en Rotterdam.
Daarna volgde onder andere de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS). Deze legde de lijn Utrecht - Amersfoort - Zwolle - Kampen aan. Het lijngedeelte Utrecht - Hattem werd geopend op 16 juli 1863. Hattem - Zwolle moest toen met bussen worden gedaan, want de spoorbrug over de IJssel was nog niet gereed. Op 6 juni 1864 kwam deze verbinding wel tot stand. In 1865 werd de lijn doorgetrokken naar Kampen.
In Zwolle gebruikte de NCS eerst een tijdelijk stationsgebouw omdat de bouw van een groot nieuw station gepland was. Dat kwam in 1866 gereed en moest samen met de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS, een particuliere maatschappij opgericht in 1863) gebruikt worden, die de treinverbinding tussen Arnhem en Leeuwarden exploiteerde.
De eerste dienstregeling van de NCS. Advertentie in de Zwolsche Courant, 1863.
In de trein kwam een rijdend postkantoor, waar de post die op de halten was ingeleverd kon worden gesorteerd en gestempeld. Het rijdend postkantoor kreeg op 24 februari 1872 een punt- of nummerstempel 141 (officieel nommerstempel genoemd) toegezonden om vanaf 1 maart de postzegels af te stempelen. Als dagtekeningstempel werd een kleinrondstempel UTR : - ZWOLLE verstrekt.
Puntstempel 141
Op de halten, plaatsen waar de trein stilhield, kon post worden ingeleverd aan het rijdend postkantoor. Om aan te geven waar dat gebeurde werden in het rijtuig haltestempels gebruikt. Dit waren naamstempels in een kader. Deze mochten niet als vernietigingsstempel worden gebruikt, daarvoor was het puntstempel bestemd.
2½ cent briefkaart per NCS verzonden van Zwolle naar Amsterdam, 3 augustus 1874 met haltestempel ZWOLLE in kader en kleinrondstempel UTR : - ZWOLLE / C.
Puntstempels mochten niet op briefkaarten gebruikt worden.
Station Zwolle met de paardentram.
Laatst bijgewerkt op 15.09.2023 10:24 uur.
Copyright © 2019 -
G.L. van Welie FRPSL
Secretaris van de Nederlandse Academie voor Filatelie
Representative of the Royal Philatelic Society London for the Netherlands
Niets uit deze website mag worden gekopieerd, verspreid en/of gepubliceerd zonder schriftelijke toestemming van de auteur.
Heeft u aanvullingen of opmerkingen?